Ewidencja kosztów przygotowania nowej produkcji

Spółka z o.o. od sierpnia 2017 r. będzie produkowała wyroby gotowe. W lipcu br. poniosła wydatki związane z przygotowaniem nowej produkcji, które będą rozliczane za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Ponieważ nie będzie to produkcja ograniczona czasowo ani ilościowo, spółka zamierza dokonywać jej rozliczenia w okresie 5 lat, tj. okresie odpowiadającym długości umowy leasingu operacyjnego dotyczącego maszyn produkcyjnych. Czy takie postępowanie jest prawidłowe?

Sposób rozliczenia kosztów przygotowania nowej produkcji powinien wynikać z zasad (polityki) rachunkowości jednostki. W ramach tych zasad dopuszczalne jest m.in. rozliczanie takich kosztów w okresie trwania umowy leasingu maszyn produkcyjnych.

Przepisy ustawy o rachunkowości nie określają sposobu rozliczania kosztów przygotowania produkcji. Zasadniczo można uznać, że koszt taki mógłby zostać odniesiony bezpośrednio w koszty okresu w miesiącu uruchomienia produkcji. Jeżeli jednak wartość kosztu stanowi kwotę na tyle znaczącą (z punktu widzenia jednostki), że jej jednorazowe odniesienie w koszty spowodowałoby istotnie ujemny wpływ na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki, to koniecznym stanie się jej rozliczenie za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych kosztów. Obowiązek rozliczania kosztów w czasie wynika także z zasady współmierności wyrażonej w art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Koszty uruchomienia nowej produkcji figurujące na koncie 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" (w analityce: Koszty przygotowania nowej produkcji) mogą być w miesiącu uruchomienia produkcji:

a) jednorazowo zaliczone do kosztów działalności produkcyjnej (konto 50 "Koszty działalności podstawowej - produkcyjnej") - jeżeli nie wpływa to ujemnie na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki albo

b) rozliczane w czasie - jeżeli ich kwota jest istotna.

Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasadniony charakterem kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności (art. 39 ust. 3 ustawy o rachunkowości).

W praktyce koszty przygotowania produkcji rozlicza się w sposób:

1) czasowy - polegający na zwiększaniu kosztów poszczególnych okresów równymi kwotami ustalonymi w wyniku podzielenia całości kosztów przygotowania produkcji poprzez planowaną (prognozowaną) liczbę okresów sprawozdawczych (miesięcy), w których produkcja będzie realizowana,

2) ilościowy - polegający na rozliczaniu kosztów przygotowania produkcji proporcjonalnie do planowanej (prognozowanej) wielkości produkcji nowych wyrobów.

W przypadku opisanym w pytaniu, choć jednostka nie potrafi określić perspektywy czasowej, w jakiej będzie realizowała uruchamianą produkcję, przyjęcie 5-letniego okresu rozliczania kosztów uruchomienia produkcji, odpowiadającego okresowi zawarcia umowy leasingowej dotyczącej maszyn produkcyjnych, należy uznać za dopuszczalny.

W takim przypadku rozliczenie kosztów z konta rozliczeń międzyokresowych kosztów będzie następowało według sposobu czasowego, czyli poprzez podzielenie sumy kosztów poniesionych na uruchomienie produkcji przez okres 60 miesięcy (5 lat).

Przykład Założenia Jednostka poniosła koszty przygotowania produkcji w wysokości 60.000 zł. Przyjęto, że minimalny okres wytwarzania produktu będzie równy okresowi, na jaki podpisano umowę leasingu maszyn produkcyjnych i wyniesie on 5 lat.   Koszt przygotowania produkcji, rozliczany w okresach miesięcznych, został ustalony następująco: 60.000 zł : 60 m-cy = 1.000 zł. Będzie on rozliczany począwszy od miesiąca, w którym rozpoczęto produkcję.   Koszty ewidencjonowane są na kontach zespołu 4 i 5. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. Zarachowanie kosztów dotyczących przygotowania produkcji nowych wyrobów do rozliczenia w czasie: 60.000 zł 64-0 49 2. PK - rozliczenie kosztów dotyczących danego okresu (miesiąca) - ujęcie w miesiącu uruchomienia produkcji: 1.000 zł 50 64-0 Księgowania