Ujęcie w bilansie należnych wpłat na kapitał podstawowy

Spółka akcyjna rozpoczęła działalność w listopadzie 2017 r. Na koniec 2017 r. w księgach rachunkowych na koncie rozrachunkowym z akcjonariuszami figurowała po stronie Wn kwota należnych wpłat na kapitał podstawowy. Czy w bilansie powinna zostać zaprezentowana w pasywach jako wielkość ujemna?

NIE. Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy należy zaprezentować w bilansie sporządzanym na dzień 31 grudnia 2017 r. po stronie aktywów w wartości dodatniej.

Zasady ewidencjonowania kapitałów (funduszy) własnych zostały określone w art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości. Na mocy tego przepisu kapitały (fundusze) własne jednostki ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki. Kapitał zakładowy m.in. spółek kapitałowych wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym. Zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należne wkłady na poczet kapitału.

W księgach rachunkowych operacja wniesienia wkładów może przebiegać zapisem:

a) wpłaty wkładów w gotówce lub przelewem bankowym

- Wn konto 10 "Kasa" lub konto 13-0 "Rachunek bieżący",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta udziałowców lub akcjonariuszy),

b) wniesienie wkładów w formie niepieniężnej

- Wn konto np. 01 "Środki trwałe", 02 "Wartości niematerialne i prawne", 31 "Materiały", 33 "Towary",

- Ma konto 24.

Utworzenie kapitału podstawowego pod datą wpisu do rejestru sądowego można z kolei ująć księgowaniem:

- Wn konto 24,

- Ma konto 80 "Kapitał (fundusz) podstawowy".

W bilansie sporządzanym według wzoru obowiązującego od 1 stycznia 2016 r. należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy - figurujące jako saldo Wn na koncie 24 - są ujmowane po stronie aktywów w pozycji C "Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy" jako wielkość dodatnia. We wzorze bilansu obowiązującym do końca 2015 r. wielkość ta była wykazywana po stronie pasywów - jako składowa kapitałów (funduszy) własnych - w wartości ujemnej.

Trzeba podkreślić, że taki sam sposób prezentacji należnych wpłat na kapitał (fundusz) podstawowy, tj. pozycja C aktywów - obowiązuje od 2016 r. zarówno we wzorze bilansu zawartym w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości, jak i we wzorze bilansu z załącznika nr 4 (dla jednostek mikro) i nr 5 (dla jednostek małych). W bilansie według załącznika nr 6 ta pozycja aktywów nosi nazwę "Należne wpłaty na fundusz statutowy".

Przykład Założenia W spółce akcyjnej, która powstała w listopadzie 2017 r., dokonano pierwszej emisji akcji w ilości 800 szt. Wartość nominalna jednej akcji wynosiła 400 zł. Łączna wartość kapitału podstawowego to 320.000 zł.   W okresie od listopada do grudnia 2017 r. wspólnicy dokonali przelewem bankowym wpłaty za akcje (wartość nominalna) w wysokości 300.000 zł. Do końca 2017 r. nie wpłacono 20.000 zł.   Spółka została zarejestrowana w KRS w grudniu 2017 r.   Spółka sporządza sprawozdanie finansowe za 2017 r. według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. WB - przyjęte wpłaty za akcje: 300.000 zł 13-0 24 2. PK - emisja akcji w celu utworzenia kapitału podstawowego (zapis pod datą wpisu do rejestru sądowego): 800 szt. × 400 zł/szt. =  320.000 zł 24 80 Księgowania W bilansie sporządzanym na dzień 31 grudnia 2017 r. saldo Wn konta 24 zostanie ujawnione w aktywach w pozycji C "Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy" w kwocie 20.000 zł.